Uwertura do opery "Nadgroda, czyli wskrzeszenie Królestwa Polskiego"

Spośród bogatej i różnorodnej twórczości Karola Kurpińskiego największą popularnością cieszyły się opery. Kompozytor dążył do utrwalania w swoich utworach narodowych cech muzyki polskiej pierwszej połowy XIX wieku. W dziedzinie kompozycji był samoukiem, lecz wykształcił własny styl muzyczny, który był jak gdyby połączeniem cech muzyki Rossiniego z akcentami narodowymi w postaci polskich rytmów i melodii ludowych. Przez trzydzieści lat Kurpiński pełnił funkcję dyrygenta w Teatrze Narodowym, a w latach 1824–1840 był dyrektorem Opery Warszawskiej. Dzięki niemu instytucja ta stała się miejscem wychowującym publiczność nie tylko pod względem muzycznym, lecz także w duchu patriotyzmu – wbrew polityce rosyjskiego zaborcy. Premiera dwuaktowej opery Nagroda , czyli Wskrzeszenie Królestwa Polskiego do tekstu Ludwika Adama Dmuszewskiego – warszawskiego dramatopisarza, aktora, śpiewaka, reżysera i dyrektora Teatru Narodowego w Warszawie – miała miejsce w tymże teatrze 24 grudnia 1815 roku, podczas warszawskiej koronacji cara Rosji Aleksandra I na króla Polski. Z opery ocalało tylko libretto oraz uwertura, opracowana i wydana przez kompozytora w 1820 roku w wersji fortepianowej. Kurpiński zamieścił to opracowanie w dodatku muzycznym do założonego i redagowanego przez siebie pisma „Tygodnik Muzyczny”, wychodzącego w Warszawie w latach 1820–1821. Sama uwertura to feeria tańców narodowych w skrótowym, jak na uwerturę przystało, wydaniu. Tajemnicze kilkutaktowe wprowadzenie niespodziewanie przenosi słuchacza do sali balowej, w której tańczy się poloneza. Kontynuując dostojny charakter polskiego tańca, Kurpiński w dalszym ciągu utworu wplata inne rytmy oraz melodie rodzime – krakowiaka i mazura. Kolorów dodają całej kompozycji wielokrotne zmiany tonacji, prowadzące do radosnej kulminacji w tempie presto, w której nie brakuje przebiegów gamowych i rozpisanego tremolo, dodających całości wirtuozerii i polotu. Anna Miernik