Eidos

Ukończona w 1977 roku miniatura Eidos I na skrzypce solo rozpoczyna cykl krótkich, pisanych w dłuższych odstępach czasu i niezwykle skomplikowanych kompozycji Barbary Buczek. W każdej z nich kompozytorka zgłębia naturę brzmienia i ekspresyjne możliwości różnych instrumentów. Sam tytuł (z greckiego eídō oznacza „widzę”, „postrzegam”) odsyła do filozoficznie rozumianej istoty rzeczy jako „idealnego przedmiotu myśli”. W Eidos I pierwiastek intelektualny łączy się z emocjonalnym. Kompozycja ma formę segmentową i narracyjny charakter. Znajdziemy w niej momenty nastrojowe i dramatyczne, wirtuozowskie figuracje i kantylenowe linie inteligentnie ukryte w gąszczu współbrzmień. Ważną rolę pełnią zmiany ekspresji: początkowe odcinki mają być grane inquieto (niespokojnie), cantabile (śpiewnie), zeloso (gorliwie), później zaś quasi con indifferenza (prawie obojętnie) a nawet con derisione (z szyderstwem). Całość integruje aura harmoniczna i brzmieniowa. Dominują dysonanse (septymy, trytony, motyw opadającej sekundy) oraz brzmienia lekkie: rozdygotane tremolanda, jasne flażolety, glissanda, barwowe przejścia od sul tasto po sul ponticello. Kompozytorka stosuje szeroki zakres współczesnych technik wydobycia dźwięku i z charakterystyczną dla siebie skrupulatnością doprecyzowuje wiele szczegółów, takich jak częste zmiany tempa, dynamiki, artykulacji. Pozostawia jednak wiele miejsca dla wrażliwości i twórczej interpretacji wykonawcom tego dzieła, które wymaga zarówno technicznej, jak i artystycznej dojrzałości.   Karolina Dąbek