Romans na temat z opery "Halka" S. Moniuszki

Henri Vieuxtemps, belgijski skrzypek, kompozytor i pedagog – był jednym z najwybitniejszych wirtuozów swojej epoki, nie ustępującym talentem Henrykowi Wieniawskiemu. Początkowo gry na skrzypcach uczył go ojciec (skrzypek amator), następnie uczył się (w brukselskim konserwatorium) u Charles’a Beriota. Jako cudowne dziecko, w wieku sześciu lat wykonał koncert Pierre’a Rodego. Koncertował w całej Europie, również w Polsce, kilkakrotnie odbył tournée po Stanach Zjednoczonych, wszędzie święcąc triumfy. Porywał błyskotliwą techniką, brawurą i elegancją gry. W latach 1846–1852 był nadwornym skrzypkiem cara Mikołaja I. Wychowankiem Vieuxtempsa pedagoga był inny sławny belgijski skrzypek Eugène Ysaÿe. Vieuxtemps należy do ósemki skrzypków, którym Paganini przed śmiercią podarował skrzypce Stradivariego z własnej kolekcji. Analizując oraz wartościując jego sposób komponowania, trudno oprzeć się wrażeniu pewnego podobieństwa do stylu Paganiniego, który Vieuxtemps rozwinął i wzbogacił o nowe zwroty i formuły techniczno-brzmieniowe oraz o prawdziwie natchnioną melodykę. Henri Vieuxtemps był kompozytorem niezwykle płodnym, skomponował siedem koncertów skrzypcowych, etiudy koncertowe, dwie sonaty altówkowe, kilkanaście kompozycji kameralnych, jednak największą część jego dorobku stanowią utwory na skrzypce z fortepianem. (Legenda głosi, że jeden z nich – dwuczęściowa Ballada i polonez w rzeczywistości jest kompozycją Henryka Wieniawskiego, którą nasz rodak przegrał z belgijskim wirtuozem…w karty.) Ulubioną formą muzyczną Vieuxtempsa były modne w owym czasie fantazje na tematy ze znanych oper. Zachowało się ich sporo. Prezentowany Romans skomponowany w oryginale na skrzypce z fortepianem oparty jest na temacie z naszej narodowej opery Halka Stanisława Moniuszki (kanwą kompozycji jest słynna aria Jontka Szumią jodły na gór szczycie). Niniejsza edycja oparta jest na wydaniu z 1952 roku, w redakcji Zdzisława Jahnkego. Utwór daje grającemu możliwość pokazania pięknego tonu, wykazania się biegłością tak lewej, jak i prawej ręki, stanowi świetną szkołę gry rubato. Przeznaczony jest dla uczniów szkoły muzycznej II stopnia. Jestem pewny, że młodzi altowioliści chętnie włączą tę efektowną kompozycję do swojego stałego repertuaru, przy okazji przyczyniając się do uświetnienia Roku Moniuszkowskiego, ogłoszonego w 2019 roku. Antoni Cofalik