II Symfonia

II Symfonia Kopernikowska jest kontynuacją tradycji wokalno-instrumentalnego cyklu symfonicznego zapoczątkowanego przez Beethovena (IX Symfonia). To kolejna monumentalna, nieziemska bo kontemplująca wszechświat, kompozycja, napisana z okazji 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. Tym razem jednak kompozytor całe dzieło zamknął w ramach dwóch części i nie było to wynikiem braku inwencji twórczej Góreckiego, a zamierzonym zabiegiem o symbolicznym znaczeniu. Pierwsza części to muzyczny obraz mechanizmu świata, podczas gdy druga to jego kontemplacja. Podstawowym celem kompozytora było przedstawienie za pomocą środków muzycznego wyrazu (obsada, techniki kompozytorskie, teksty), odkrycia polskiego astronoma, że Ziemia obraca się wokół Słońca. W pierwszej części Górecki sięgnął po biblijne psalmy (145/146. 6 i 135/136. 7-9), w drugiej zamieścił wyjątek z I Księgi De revolutionibus orbium coelestium Mikołaja Kopernika, wszystkie w języku łacińskim. W kodzie wieńczącej dzieło, a zatem w momencie kluczowym kompozycji, Górecki wplótł w warstwę dźwiękową fragment oryginalnej XV-wiecznej anonimowej pieśni Laude digna parole (wykorzystał ją również w fanfarze orkiestrowej Wratislaviae gloria), na którą kompozytor natrafił w jednym z artykułów Adama Sutkowskiego. Cóż może być piękniejszego niż niebo, które oczywiście zawiera wszystko, co piękne? tymi pełnymi refleksji słowami polskiego astronoma uroczyście kończy Górecki swój drugi cykl symfoniczny. [Na podstawie: A. Thomas, Górecki, Kraków 1998, PWM.]