Refren

Refren to zupełnie wyjątkowe dzieło Góreckiego, na gruncie którego zespoliły się dwie zupełnie kontrastujące z sobą techniki średniowieczna technika muzyki wielogłosowej tzw. hoketus i 12-tonowa technika XX w. - dodekafonia. Forma Refrenu została rozplanowana na trzy części o następstwie temp: wolna-szybka-wolna. Istotę całej kompozycji stanowią modele i lustrzane frazy, które jak sam tytuł wskazuje można określić mianem refrenów. Charakterystyczne jest również to, że poszczególne refreny rozwijają się niczym wariacje, przybierając coraz to inną oprawę melodyczno-rytmiczną. Znamienny dla całej kompozycji jest także motyw dźwiękowy c-des-c oraz całotonowo postępujący język harmoniczny. Kontrasty fakturalne i dynamiczne, linie melodyczne zamykające się w ambitusie tercji małej, wolno postępujące schematy harmoniczne - wszystkie te elementy składają się na zintegrowane i niezwykle oryginalne dzieło. Refren jest jednym z tych utworów, w którym kompozytor pozwolił sobie upust swojej pasji kontemplacji kosmosu. Jest, jak sam twórca mówi, odzwierciedleniem wyobrażonego doznania podczas lotu na dużej wysokości, między morzem a stratosferą. To również pierwsza kompozycja Góreckiego, która powstała na zamówienie obcego zleceniodawcy i miała swoje prawykonanie za granicą. [Na podstawie: A. Thomas, Górecki, Kraków 1998, PWM.]