Romskie muzykalia w polskich współczesnych zbiorach

(...) Kolekcje romskie są z reguły własnością podmiotów państwowych, ale także – choć już zdecydowanie rzadziej – znajdują się w rękach osób prywatnych. Obecnie w Polsce istnieją w zasadzie jedynie dwie znaczące kolekcje romologiczne będące własnością prywatnych kolekcjonerów: jedna z nich należy do Pawła Lechowskiego, a druga – do Andrzeja Grzymały-Kazłowskiego. Bogate zbiory, które udało im się zgromadzić, udostępniają oni przede wszystkim w Internecie, a niektóre eksponaty wypożyczają na użytek wystaw, wydawnictw naukowych, wydarzeń kulturalnych oraz na potrzeby teatru i filmu – jako rekwizyty czy elementy scenografii. Kolekcjonerzy ci stawiają sobie bowiem za cel nie tylko pomnażanie swoich zbiorów, ale także ich szerokie udostępnianie. (...) Niniejsza publikacja poświęcona jest prezentacji muzykaliów ze współczesnych polskich zbiorów romologicznych znajdujących się w prywatnym posiadaniu – na przykładzie kolekcji Pawła Lechowskiego. Rozdział pierwszy przybliża tradycje portretowania Romów jako muzyków, a także zawiera krótką prezentację najważniejszych dzieł o tematyce romskiej znajdujących się w muzeach i galeriach całego świata. Nacisk położono również na omówienie historii powstających od drugiej połowy wieku XX polskich zbiorów romologicznych. Zaproponowano typologię muzykaliów znajdujących się w tych zbiorach. Podział ten konsekwentnie wykorzystano w rozdziale drugim, o charakterze dokumentacyjnym, w którym opisano reprezentatywne obiekty związane z muzyką (artefakty i dzieła sztuki) pochodzące z kolekcji Pawła Lechowskiego, uwzględniając także obiekty pochodzące ze zbiorów Andrzeja Grzymały-Kazłowskiego.   (ze Wstępu Autorki)