Muzykologia jako dyscyplina uniwersytecka na ziemiach polskich liczy sobie już ponad sto lat. Jej początki sięgają roku 1911, gdy pierwsze seminarium muzykologiczne poprowadził na Uniwersytecie Jagiellońskim początkujący wówczas badacz — Zdzisław Jachimecki. Wkrótce potem podobnego zadania podjął się na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie Adolf Chybiński, a na początku lat dwudziestych, na Uniwersytecie Poznańskim — Łucjan Kamieński. W rezultacie nastąpił wyraźny rozwój studiów nad historią i teorią muzyki. Tradycja ta trwa z powodzeniem do dziś i wzbogacana jest stale o coraz to nowe kierunki badań. Dzięki wysiłkom kolejnych pokoleń stworzony został, między innymi, dość spójny obraz polskiej twórczości i kultury muzycznej.
Okazją do podsumowania owych osiągnięć naukowych stał się jubileusz powstania polskiej muzykologii obchodzony na Uniwersytecie Jagiellońskim w 2011 roku. Jednym z elementów owych obchodów była konferencja naukowa (Sto lat muzykologii polskiej. Historia — Teraźniejszość — Perspektywy, 23–25 XI 2011) zorganizowana przez Związek Kompozytorów Polskich we współpracy z Instytutem Muzykologii UJ. Ze względu na jubileuszowy charakter, zakres naukowej dyskusji obejmował w pierwszym rzędzie historię dyscypliny, ale także prezentację niektórych jej bieżących nurtów oraz perspektyw badawczych. Niniejsza publikacja prezentuje rezultaty owej konferencji, choć szereg tekstów w niej zawartych zostało w istotny sposób zmodyfikowanych względem ich pierwotnej postaci. Artykuły ułożono w pięć grup tematycznych, z których dwie pierwsze dotyczą początków istnienia muzykologii oraz innych dyscyplin humanistycznych (historii, historii sztuki) na wyższych uczelniach, a także przybliżają sylwetki najstarszych przedstawicieli tych kierunków uniwersyteckich. W trzecim rozdziale znalazły się rozprawy poświęcone etnomuzykologii w ujęciu historycznym i w perspektywie bieżącej. Kolejne artykuły zwracają uwagę na potrzebę reinterpretacji rozpoznanych — wydawałoby się — zagadnień naukowych. Teksty zamykające księgę traktują o istotnych zmianach zachodzących w dzisiejszych badaniach muzykologicznych, o znacznym poszerzeniu zakresu dyscypliny i poszukiwaniu nowych narzędzi badawczych.