Utwory charakterystyczne

Zeszyt Utwory charakterystyczne ukazuje Juliusza Zarębskiego (1854–1885) jako twórcę o dużym talencie, poszukującego indywidualnego języka muzycznego, ale także znakomicie wyczuwającego oczekiwania słuchaczy. Pokazuje też kompozytora perfekcyjnie operującego zróżnicowanymi środkami pianistycznymi, mistrzowsko panującego nad klawiaturą i – niezależnie od muzycznego pokrewieństwa z Chopinem – czerpiącego wyraźne inspiracje z twórczości swego mistrza Ferenca Liszta.
Impromptu-Caprice op. 14 stanowi rozbudowaną wirtuozowską improwizację, w której wrażenie wszechogarniającej motoryki jedynie na chwilę przerywa środkowy odcinek ze śpiewnym tematem w lewej ręce. Novelette-Caprice op. 19 to miniatura mieniąca się – niczym w kalejdoskopie – pomysłami muzycznymi. Zarębski wprowadza tu elementy polskiego folkloru i zestawia je z na wskroś romantycznymi motywami. Sérénade burlesque op. 20 to doskonały przykład muzycznego dowcipu. Miniatura skrzy się od muzycznych fajerwerków, które sprawiają, że wykonywanie i słuchanie prostych skądinąd motywów staje się niezwykle frapujące. Niektóre z tych rozwiązań znajdziemy również w miniaturze Sérénade espagnole op. 26. Inspiracje hiszpańskie dodają jej uroku, choć na jej atrakcyjność większy wpływ mają żywa artykulacja, ciekawe zwroty harmoniczne i zmiany agogiczne. Berceuse op. 22 natomiast jest piękną, intymną miniaturą. Niezwykle ciekawa jest harmoniczna strona utworu, wzbogacona interesującą pedalizacją. Stopniowe zagęszczanie faktury prowadzi do onirycznego finału, z którego wyłania się na zakończenie krystaliczny akord A-dur.